دستهبندی : رمان و داستان
کتاب ماشاالله خان در بارگاه هارون الرشید بدون سانسور
کتاب: ماشاالله خان
در بارگاه هارون الرشید
خالق اثر: مرحوم ایرج پزشکزاد
سال چاپ:1356
قطع وزیری و جلد سخت
کتاب چاپ افست است.
معرفی کتاب:
ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید رمانی طنز است به قلم ایرج پزشکزاد که اولین بار در 1337 در مجله اطلاعات جوانان و برای بار دوم در 1350 در مجله فردوسی منتشر شده‌است.
ادعا شده‌است که داستان سریال قهوهٔ تلخ با الهام از این رمان نوشته شده‌است.
خلاصه داستان
ماشاءالله‌خان که دربان بانک است و تحت تأثیر کتب تاریخی دوران هارون‌الرشید، به دلیل ذهنیتش از رفتارهای اطرافیانش نسبت به خود، خود را در آن زمان حس می‌کند.
ماشاءالله آرزو می‌کند در دوران خلیفهٔ بغداد زاده شده بود و زندگی می‌کرد. نهایتاً روزی با رجوع به مرتاض هندی مقیم تهران مدعی پیش‌گویی آینده و گذشته‌ای از او می‌خواهد روحش را به دوران خلافت هارون‌الرشید ببرد و مرتاض چنین می‌کند و وی وقتی به هوش می‌آید که خود را در بغداد و در دوران هارون‌الرشید می‌یابد.
وی در طول ماندنش در آن دوران باید هزاران رنج و مصیبت را تحمل کند و سعی دارد از بروز برخی فجایع مانند کشته‌شدن جعفر برمکی به دست مسرور جلوگیری کند. در انتها مشکلاتی برای او پیش می‌آید که تصمیم به فرار و بازگشت به زمان خودش می‌گیرد. در همین حین، با خود انگشتر هارون‌الرشید را به زمان حال می‌آورد و... .
در طول داستان ساختار سیاسی و حکومتی در عهد خلفای عباسی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی بیان می‌شود. خشونت و ظلم آن دوران در قالب فردی مانند «مسرور» که جلاد دربار هارون‌الرشید است، نشان داده می‌شود. البته داستان جنبهٔ طنز دارد و تلخی‌های محیط به شیوهٔ شیرین مطرح می‌شود.